Uniwersytet im. Adama Mickiewicza
w Poznaniu
Wydział Psychologii i Kognitywistyki 
Materiały dla studentów

Jesteś w: Diagnoza psychologiczna > laboratorium - tryb stacjonarny i niestacjonarny

Diagnoza psychologiczna: podstawowe kompetencje (ćwiczenia)

Autor programu: zbiorowy
 Rok: III Semestr: zimowy
 Liczba godzin: 50.
 Forma zajęć, metody nauczania: ćwiczenia
 Osoby prowadzące: dr Aleksandra Głowińska, mgr Beata Granops, mgr Piotr Haładziński, dr Marta Karbowa-Płowens, dr Maja Stańko-Kaczmarek, mgr Justyna Śliwińska-Sroka

 
 

Założenia i cele (wiedza, umiejętności)

Udział w zajęciach powinien pozwolić na lepsze zrozumienie istoty technik diagnostycznych w psychologii oraz procesu diagnozowania. Celem jest kształtowanie takich podstawowych umiejętności, jak: planowanie i przeprowadzanie procesu diagnostycznego, stosowanie metod diagnostycznych (rozmowa, obserwacja, techniki kwestionariuszowe, techniki projekcyjne) oraz integrowanie danych uzyskanych za pomocą różnych metod. Zajęcia mają również uświadomić etyczne problemy i ograniczenia w diagnozowaniu. Celem jest także uświadomienie roli własnej aktywności studentów w procesie poszerzania własnej wiedzy oraz budowania profesjonalnych umiejętności. Podczas zajęć prowadzi się dyskusję nad grupowo przygotowywanymi opracowaniami. 

Opis przedmiotu

Zajęcia łączą ćwiczenia i warsztaty. Celem zajęć jest proces doskonalenia własnej kompetencji i refleksję nad praktyką, wyrażaną w samodzielnie opracowanym i integrującym wiedzę studium przypadku, a nie zorientowane na rezultat (wyniki testów wiadomości, itp.). Oczekiwanym efektem nauczania jest nie tylko zapamiętanie i zrozumienie przekazywanych wiadomości, ale także praktyczna umiejętność stosowania poznanych zasad i reguł wyjaśniania psychologicznego zarówno w pracy zawodowej absolwentów jak i w przygotowywanych podczas studiów pracach seminaryjnych i dyplomowych oraz dokonywanie uogólnień tej wiedzy.

Ze względu na formę i cel zajęć bardzo ważne jest, aby Państwo systematycznie przygotowywali się do zajęć (czytając podaną literaturę), wykonywali zadania domowe (są obowiązkowe) oraz aktywnie uczestniczyli w proponowanych ćwiczeniach. Osiągnięcie oczekiwanych efektów nauczania jest możliwe jedynie przy dużym nakładzie pracy także poza zajęciami. Pomocne może być korzystanie z dodatkowy zasobów umieszczonych na tej stronie (literatura, ćwiczenia, linki itd.).  

Warunki i forma zaliczenia

Warunkiem zaliczenia laboratoriów jest obecność na zajęciach, pozytywna ocena z testów pisemnych z zakresu literatury obowiązkowej (w ramach konwersatoriów) oraz pozytywna ocena pracy pisemnej (zadania indywidualnego). Szczegóły dotyczące kryteriów oceny oraz zobowiązań studenta i osoby prowadzącej zajęcia znajdują się w kontrakcie dydaktycznym.

Praca pisemna. 

Zadanie indywidualne studentów polega na indywidualnym badaniu w czasie semestru jednej osoby różnymi wskazanymi metodami i przedstawieniu sporządzonego z tej okazji portfolio diagnostycznego oraz napisanie raportu. 

Przedmiotem diagnozy jest sposób radzenia sobie przez osobę badaną ze stresem, sposób skutecznego uwalniania się od jego skutków i nie dopuszczania do kumulowania się efektów długotrwałego działania stresu, radzenia sobie z wahaniami nastroju i emocjami, itd. w powiązaniu z poziomem jej funkcjonowania poznawczego. Na badanie potrzebna jest zgoda osoby uczestniczącej w badaniu (patrz też: różne informacje i problemy związane ze świadomą zgodą oraz na stronie APA Rights and Responsibilities of Test Takers: Guidelines and Expectations). Przed przystąpieniem do badania diagnostycznego  należy zapoznać się  z zasadami prowadzenia badania diagnostycznego online oraz z instrukcją dla osoby badanej (element wywiadu narracyjnego). Warto też bliżej zapoznać się z metodą wywiadu narracyjnego  (BNIM).

Harmonogramy pracy nad przypadkiem dla poszczególnych grup zostaną podane przez osoby prowadzące zajęcia.

Zasady sporządzania raportu z badań indywidualnych oraz zawartości portfolio zawarte są w tym pliku. Prezentacja dotycząca obliczania wyników COPE jest dostępna tu. Podczas obliczania przedziałów ufności dla wyników poszczególnych podskal zalecane jest korzystanie z tego kalkulatora psychometrycznego. Można zapoznać się także z arkuszem oceny raportu.

Przy interpretacji warto skorzystać z następujących źródeł:  Proponujemy, aby przed przystąpieniem do badania diagnostycznego przygotować się w zakresie technik swobodnych (rozmowy i obserwacji). Służą temu ćwiczenia zamieszczone na dole tej strony.  

Zadanie fakultatywne (nowe): film 

Zadanie polega na napisaniu scenariusza rozmowy psychologicznej (czas trwania: ok. 20-30 minut) oraz - po zatwierdzeniu przez osobę prowadzącą zajęcia - nagraniu filmu. Jedna osoba odgrywa rolę psychologa, a druga pacjenta. zgłaszającego się z dowolnym problemem. Aktorami mogą być wyłącznie studenci III roku psychologii uczestniczący w zajęciach z diagnozy. Rozmowa powinna (zgodnie ze scenariuszem) zawierać kilka błędów (takich jak np. zadawanie przez diagnostę pytań sugerujących, nie respektowanie zasady zadawania jednego pytania na raz lub zasady pełnego zrozumienia wypowiedzi osoby badanej i inne).

Dobrze wykonane zadanie może zostać uwzględnione przy ocenie końcowej z ćwiczeń (podwyższenie oceny o 0,5 stopnia).

ZAJĘCIA I: Obserwacja - wprowadzenie 

OGÓLNY CEL ZAJĘC: Uczenie się opisu zachowania osoby badanej oraz analizy i interpretacji danych z obserwacji.

SZCZEGÓŁOWY CEL ZAJĘĆ: Przygotowanie się do przeprowadzenia obserwacji osoby badanej podczas badania diagnostycznego dotyczącego radzenia sobie przez nią ze stresem. Uczenie się odróżnienia obserwacji od interpretacji

  1. Omówienie kontraktu dydaktycznego oraz zadania diagnostycznego (praca semestralna)
  2. Proponowane zadania do wykonania na ćwiczeniach (praca w grupach):
    • dwie osoby rozmawiają na dowolny temat, a grupa (obserwatorzy) zapisuje swoje obserwacje; następnie każdy czyta swój opis; omówienie: jakie kategorie się powtarzały?, co pomijano w opisie? itp.; dyskusja: twierdzenia opisowe a twierdzenia interpretacyjne;
    • opis wyglądu osoby publicznej (cechy fizyczne, zachowanie), przedstawienie obserwacji, omówienie;
  3. Zagadnienia:
    • formułowanie celów obserwacji;
    • sporządzanie opisu zachowania osoby i opisu własnych reakcji (samoobserwacja, recypatia; skale samooceny);
    • analiza i interpretacja danych z obserwacji;
    • tendencyjność obserwatora i sposoby jej kontroli w skalach; 
    • problematyka rzetelności obserwatorów.
  4. Zadanie domowe nr 1: a) Sporządzić (w formie pisemnej) obserwację (niejawną; ukrytą) wyglądu zewnętrznego i zachowania się osoby nieznajomej (czas trwania obserwacji: ok. 15 minut); do wyboru: na podstawie dowolnego materiału video lub obserwacji na żywo. Celem zadania jest doskonalenie umiejętności dokonywania uważnej i celowej obserwacji oraz rejestrowania danych obserwacyjnych; b) Sporządzić kilka skal szacunkowych dla następujących kategorii: wygląd fizyczny, ekspresja emocji, formalne cechy zachowania werbalnego.  
  LITERATURA:
• Suchańska, A. (2007). Rozmowa i obserwacja w diagnozie psychologicznej. Warszawa: WAiP - Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne (część III - dot. obserwacji) 

ZAJĘCIA II: Wywiad, rozmowa psychologiczna - wprowadzenie

OGÓLNY CEL ZAJĘĆ: uczenie się umiejętności nawiązywania kontaktu diagnostycznego.

SZCZEGÓŁOWY CEL ZAJĘĆ: przygotowanie się do rozmowy z osobą badaną (nawiązywanie i podtrzymywanie kontaktu).

  1. Proponowane zadania do wykonania na ćwiczeniach (praca w grupach): 
    • dyskusja nad "zadaniem domowym 1" (refleksje studentów); 
    • ćwiczenie w parach poszczególnych typów pytań;
    • rozmowa w trójkach z podziałem na role: A - mówiący, B - słuchający, C - obserwator; temat: Co mi pomaga a co przeszkadza w kontaktach z ludźmi; plus instrukcje dla C; zmiana ról; omówienie. 
    • rozmowa w parach na temat spędzania wolnego czasu; omówienie: jakie postawiono pytania?, jaka była sekwencja tematów rozmowy? itp. 
    2. Zagadnienia:
    • twierdzenia opisowe a twierdzenia interpretacyjne (hipotezy) w propozycjach; 
    • technika nawiązywania kontaktu: czynniki wspomagające i utrudniające nawiązanie kontaktu diagnostycznego;
    • techniki podtrzymywania kontaktu: sygnalizowanie akceptacji, zrozumienia i zainteresowania, prośba o rozwinięcie tematu, parafraza, akceptacja i odzwierciedlanie uczuć, wpływ milczenia.
    3. Zadanie domowe nr 2: przeprowadzenie 15-minutowej rozmowy (online lub na żywo) z osobą nie przejawiającą problemów psychicznych na „neutralny” temat typu: życie towarzyskie, plany zawodowe, zainteresowania itp. + nagranie audio + transkrypt (wg wskazówek osoby prowadzącej zajęcia). Celem zadania jest doskonalenie umiejętności prowadzenia rozmowy, a w szczególności świadomego stosowania różnych rodzajów pytań, parafraz i innych instrumentów konwersacyjnych oraz respektowania poznanych na zajęciach reguł.

LITERATURA:
 • Suchańska, A. (2007). Rozmowa i obserwacja w diagnozie psychologicznej. Warszawa: WAiP - Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne
 • Stemplewska-Żakowicz, K. (2005). Metoda wywiadu w psychologii. W: Stemplewska-Żakowicz, K., Krejtz, K. (red). Wywiad psychologiczny. Tom 1. Warszawa: Pracownia Testów Psychologicznych Polskiego Towarzystwa Psychologicznego. (s. 31-89).
 • Ustjan, D. (2005). Instrumenty konwersacyjne. Rozróżnienia, klasyfikacja i badania. W: Stemplewska-Żakowicz, K., Krejtz, K. (red). Wywiad psychologiczny. Tom 2. Warszawa: Pracownia Testów Psychologicznych Polskiego Towarzystwa Psychologicznego. (s. 131-151)
 • Ustjan, D. (2005). Pytania i inne instrumenty konwersacyjne. Zastosowania praktyczne podczas wywiadu diagnostycznego. W: Stemplewska-Żakowicz, K., Krejtz, K. (red). Wywiad psychologiczny. Tom 2. Warszawa: Pracownia Testów Psychologicznych Polskiego Towarzystwa Psychologicznego. (s. 152-187)  

ZAJĘCIA III: Tematyka wywiadu/rozmowy

OGÓLNY CEL ZAJĘĆ: uczenie się umiejętności rozmowy psychologicznej.

SZCZEGÓŁOWY CEL ZAJĘĆ: przygotowanie się do samodzielnego rozmowy diagnostycznej dotyczącej radzenia sobie ze stresem (umiejętność formułowania i stawiania pytań, planowania rozmowy).


1. Proponowane zadania do wykonania na ćwiczeniach (praca w grupach):
  • omówienie sposobu prowadzenia rozmowy przez studentów (z zadania "domowego 2"); m.in. identyfikacja typów pytań, ich funkcji i sekwencji;
  • ćwiczenie w parach: dwówch ochotników rozmawia ze sobą na temat strategii radzenia sobie ze stresem (granie ról: diagnosty i osoby uczestniczącej w diagnozie).
  • analiza materiału filmowego (P. De Jong): pierwszy kontakt z klientem, kontakt z klientem niedobrowolnym (opcjonalnie);
  • budowanie listy zagadnień do rozmowy częściowo ustrukturalizowanej na temat strategii radzenia sobie ze stresem;
  • zapoznanie się z oryginalnymi pytaniami Wielowumiarowego Inwentarza do Pomiaru Radzenia Sobie ze Stresem (COPE; Ch. S. Carver, M. F. Scheier, J. K. Weintraub).
    2. Zagadnienia:
    • zasady budowania ciągów pytań w obrębie poszczególnych tematów (konstrukcja lejkowa - zawężanie); konstrukcja odwróconego lejka; progresja; zasada zadawania tylko jednego pytania na raz; zasada uzyskania pełnego zrozumienia wypowiedzi osoby badanej);
    • budowanie całości rozmowy (logika diagnosty a logika osoby badanej, gotowość osoby badanej do kontaktu, kierowanie rozmową, standaryzacja, głębokość, język);  
    • planowanie rozmowy/wywiadu, dobieranie obszarów tematycznych do celu diagnozy;
    • procedura operacjonalizacji; 
    • pomiar stresu oraz sposobów radzenia sobie w sytuacjach stresowych za pomocą kwestionariusza.

LITERATURA:
 • Heszen-Niejodek, I. (2000). Stres i radzenie sobie – główne kontrowersje. W: I. Heszen-Niejodek, Z. Ratajczak (red.), Człowiek w sytuacji stresu. Problemy teoretyczne i metodologiczne. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
• Paluchowski W. J. (1983). Źródła zakłóceń w kwestionariuszowym badaniu osobowości i ich kontrola. W: W. J. Paluchowski (red.), Z zagadnień diagnostyki osobowości (ss. 249-271). Wrocław: Ossolineum.
 • Zawadzki, B. (2000). Kwestionariusze osobowości. W: J. Strelau (red.), Psychologia. Podręcznik akademicki (t. 1, str. 469-490). Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.

PRACA SAMODZIELNA:
• Przedstawienie (do wglądu) osobie prowadzącej zajęcia zgody osoby badanej i pobranie kwestionariusza COPE ze strony http://www.practest.com.pl. Niezbędne informacje na temat tego kwestionariusza można znaleźc tu (podręcznik).
• Pierwsze spotkanie z osobą badaną  (rozmowa i obserwacja, badanie kwestionariuszem COPE).
• Przygotowanie transkryptu z rozmowy, opracowanie wyników kwestionariusza COPE oraz sformułowanie hipotez diagnostycznych.
UWAGA: Na zajęcia VII proszę przygotować arkusz oceny raportu (zamieszczony powyżej).

ZAJĘCIA IV: Wskazówki dotyczące pisania raportu z badań diagnostycznych (cz. 1) 

OGÓLNY CEL ZAJĘĆ: uczenie się interpretacji danych uzyskanych za pomocą rozmowy psychologicznej oraz pisania raportu z przeprowadzonego badania diagnostycznego.

SZCZEGÓŁOWY CEL ZAJĘĆ: przygotowanie się do pisania raportu z badań diagnostycznych (formułowanie hipotez na podstawie danych z rozmowy psychologicznej).

  1. Proponowane zadania do wykonania na ćwiczeniach:
    • analiza poprawności wywiadów częściowo ustrukturyzowanych (przykłady dostarczone przez prowadzącego zajęcia);
    • omówienie przykładowych błędów zawartych w raportach ze studium przypadku (przykłady dostarczone przez prowadzącego zajęcia).
  2. Zagadnienia: 
    • zasady poprawnego prowadzenia wywiadu częściowo ustrukturyzowanego;
    • zasady poprawnego formułowania hipotez. 

ZAJĘCIA V: Grupowa konsultacja 

OGÓLNY CEL ZAJĘĆ: uczenie się interpretacji danych uzyskanych za pomocą rozmowy psychologicznej oraz kwestionariusza.

SZCZEGÓŁOWY CEL ZAJĘĆ: przygotowanie się do pisania raportu z badań diagnostycznych (formułowanie hipotez na podstawie danych z rozmowy oraz danych uzyskanych za pomocą kwestionariusza COPE).

  1. Prezentacja danych diagnostycznych i wniosków z pierwszego spotkania z osobą badaną, ewaluacja elementów portfolio diagnostycznego pod kątem wybranych kryteriów (praca w parach); analiza ewentualnych rozbieżności między hipotezami dotyczącymi uzyskanych wyników kwestionariusza COPE a wynikami tego kwestionariusza (praca w parach).
  2. Wskazówki dotyczące drugiego spotkania z osobą badaną (uwaga: obowiązuje posiadanie transkryptu z rozmowy oraz opracowanych wyników kwestionariusza COPE).
PRACA SAMODZIELNA:
• Zapoznanie się z Kwestionariuszem Oceny Sytuacji, KOS-B, autorzy: K.Wrześniewski, A. Jakubowska-Winecka, D. Włodarczyk (arkusz wysyłają drogą elektroniczną prowadzący). Materiały pomocne do obliczania i analizy wników znajdują się tu (artykuł; informacje dotyczące wersji B - do dyspozycyjnej oceny stresu).
• Drugie spotkanie z osobą badaną (rozmowa i obserwacja, badanie kwestionariuszem KOS-B).
• Przygotowanie transkryptu z rozmowy, opracowanie wyników kwestionariusza KOS-B oraz weryfikacja hipotez diagnostycznych.

ZAJĘCIA VI: Wskazówki dotyczące pisania raportu z badań diagnostycznych (cz. 2) 

OGÓLNY CEL ZAJĘĆ: uczenie się interpretacji danych uzyskanych za pomocą rozmowy psychologicznej oraz pisania raportu z przeprowadzonego badania diagnostycznego.

SZCZEGÓŁOWY CEL ZAJĘĆ: przygotowanie się do pisania raportu z badań diagnostycznych (formułowanie hipotez na podstawie danych z rozmowy psychologicznej).

  1. Zadania do wykonania na ćwiczeniach (praca w grupach): 
    • omówienie przykładowych błędów zawartych w raportach ze studium przypadku (ze względu na moc przesłanek);
    • rozpoznawanie błędów w procesie diagnozowania (błąd konfirmacji hipotez, heurystyki decyzyjne itp.).
  2. Zagadnienia: 
    • moc przesłanek (poziom ugruntowania w danych);
    • zasady poprawnego formułowania wniosków z badania diagnostycznego;
    • integracja danych diagnostycznych.

ZAJĘCIA VII: Grupowa konsultacja

OGÓLNY CEL ZAJĘĆ: uczenie się interpretacji danych uzyskanych za pomocą rozmowy psychologicznej oraz kwetionariusza.

SZCZEGÓŁOWY CEL ZAJĘĆ: przygotowanie się do pisania raportu z badań diagnostycznych (formułowanie hipotez na podstawie danych z rozmowy oraz danych uzyskanych za pomocą kwestionariusza KOS-B).


Grupowa konsultacja dotycząca integrowania danych z drugiej rozmowy i kwestionariusza KOS-B oraz hipotez wyjaśniających strategie radzenia sobie ze strsem przez osobe badaną.  

ZAJĘCIA VIII: Grupowa konsultacja

OGÓLNY CEL ZAJĘĆ: uczenie się integrowania danych pochodzących z różnych metod.

SZCZEGÓŁOWY CEL ZAJĘĆ: przygotowanie się do pisania raportu z badań diagnostycznych (integrowanie danych oraz opisywanie mechanizmu radzenia sobie ze stresem przez osobę badaną).


Grupowa konsultacja dotycząca integrowania danych oraz mechanizmu radzenia sobie ze stresem.

ZAJĘCIA IX: Komunikowanie wyników osobie badanej (cz. 1)

OGÓLNY CEL ZAJĘĆ: Uczenie się umiejętności komunikowania wyników badania odnośnie do celu badania.

SZCZEGÓŁOWY CEL ZAJĘĆ: Przygotowanie się do komunikowania osobie badanej wyników badania diagnostycznego na temat radzenia sobie przez nią ze stresem.

  1. Proponowane zadania do wykonania na ćwiczeniach:
    • komunikowanie przykładowych wyników - ćwiczenie w parach
  2. Zagadnienia: 
    • zasady komunikowania wyników badania diagnostycznego

ZAJĘCIA X: Komunikowanie wyników osobie badanej (cz. 2)

Konsultacje indywidualne dotyczące komunikowania wyników osobie badanej.
Ostateczny termin oddawania prac (raport oraz portfolio).

ZAJĘCIA XI i XII: Komunikowanie wyników osobie badanej (cz. 3)

Konsultacje indywidualne dotyczące komunikowania wyników oraz informacje zwrotne dla studentów dotyczące raportu z badania diagnostycznego.

ZAJĘCIA XIII: Komunikowanie wyników osobie badanej (cz. 4)

Omówienie prac oraz wątpliwości związanych z komunikowaniem wyników osobie badanej (grupowa konsultacja).
Uwaga: ostatnie zajęcia są 2-godzinne!

PRACA SAMODZIELNA:
Trzecie spotkanie z osobą badaną - informowanie o wynikach.
 

Warto to zrobić, zanim podejmie się badania indywidualne!

 

OBSERWACJA: 

Przeczytaj tekst: Szustrowa, T. (1987). Swobodne techniki diagnostyczne. Warszawa: Wyd. Uniwersytetu Warszawskiego (rozdział o obserwacji; str. 85-93). Przypomnij sobie, co wiesz o metodzie obserwacji oraz o zjawisku stresu psychologicznego (i o tym, co napisano w zalecanym artykule). 

  1. Obejrzyj wywiad Moniki Olejnik z Aleksandrem Kwaśniewskim. 
  2. Zanotuj wszystkie możliwe wskaźniki stresu u osoby, z którą przeprowadzany jest wywiad (wg takiego podziału: Wskaźnik, Kategoria wskaźnika, Interpretacja wskaźnika). 
  3. Po sporządzeniu obserwacji sprawdź, jakie u Ciebie kategorie wskaźników przeważają? Poszukaj odpowiedzi, dlaczego tak jest: czy ma to związek z przedmiotem obserwacji, czy może z Twoim stylem obserwowania? 
  4. Wybierz kilka wskaźników i dla każdego z nich wygeneruj jak najwięcej różnych interpretacji. Zauważ, w jakich sytuacjach ten element ćwiczenia (interpretowanie) wydaje Ci się łatwiejszy, a w jakich trudniejszy. Zauważ różnice i podobieństwa w swoich obserwacjach oraz między obserwacjami Twoimi a kolegów. 

Istnieją przynajmniej dwa odrębne sposoby, w jakie ludzie dokonują obserwacji. Analitycy postrzegają szczegóły i mają problemy z wiązaniem ich w całość. Syntetycy dostrzegają problemy ogólne, przy jednoczesnym niedostrzeganiu szczegółów. Który z tych sposobów bardziej charakteryzuje Ciebie?
[autorka zadania: ES] 

 
 

ROZMOWA: 

Zadanie 1. Przeczytaj tekst: Grzegołowska-Klarkowska, H., Szustrowa, T., (1991) Tematyka wywiadu. w: T. Szustrowa, [red.] Swobodne techniki diagnostyczne. Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego (dostępne także w: Stemplewska-Żakowicz, K., Krejtz, K. (red). (2005). Wywiad psychologiczny. Tom 1 - aneks. Warszawa: Pracownia Testów Psychologicznych Polskiego Towarzystwa Psychologicznego). Wykorzystaj zawarte w nim wskazówki dotyczące układania pytań na temat stresu i radzenia sobie. Pamiętaj o celu rozmowy: Określenie sposobów radzenia sobie ze stresem przez osobę badaną (mechanizm radzenia sobie ze stresem). 

  1. Przeanalizuj literaturę. Zapoznaj się z koncepcjami stresu i radzenia sobie, które przedstawiane są w podręcznikach akademickich z psychologii (np. Heszen-Niejodek, I. (2000). Teoria stresu psychologicznego i radzenia sobie. W: Strelau, J. (2000). Psychologia. Podręcznik akademicki. Tom 3. Gdańsk, GWP). Warto przeczytać także artykuł Ireny Heszen-Niejodek Styl radzenia sobie ze stresem: fakty i kontrowersje. Czasopismo Psychologiczne. 1997 , nr 1 , s. 7-22. Określ w jakich kategoriach będziesz formułować twierdzenia na temat sposobów radzenia sobie ze stresem (np. typy stresorów, sytuacje przeciążenia itp., osobowościowe modyfikatory stresu, strategie radzenia sobie ze stresem, reakcje na stres, korzystanie ze wsparcia społecznego).
  2. Zastanów się, co musisz wiedzieć o człowieku, aby uzyskać informacje dotyczące kategorii, które wyszczególniłeś wcześniej w punkcie 2?
  3. O czym powinieneś rozmawiać, aby taką wiedzę zdobywać? Sformułuj konkretne pytania, które będą ci służyły jako pomoc podczas rozmowy.
  4. Poddaj ocenie sformułowane pytania pod kątem ich cech formalnych (np. otwarte, zamknięte itd.). Czy pytania te wyczerpują temat? Jak można je zmodyfikować, aby były bardziej klarowne? Czy potrafiłbyś z nich zrezygnować, jeśli zaszłaby taka konieczność w trakcie prowadzenia rozmowy? 

[autorki zadania: ES&AS] 

---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

INTERPRETACJA DANYCH: 

Ciekawe zadania można znaleźć w książce Anny Słysz "Refleksje nad diagnozą psychologiczną. Pytania i odpowiedzi" (wstęp i spis treści). W rozdziale V znajdują się dwa opisy przypadków (Arek i Ewa), które można najpierw samodzielnie zinterpretować, a następnie zapoznać się z przykładowymi interpretacjami.

 Dodatki: 

Dla zainteresowanych rozwojem swoich kompetencji polecam Responsibilities in Providing Psychological Test Feedback to Clients. 

Warto też, przed własnymi badaniami, przeczytać tekst pani Agaty Aleksińskiej "Dylematy etyczne zawodu psychologa", opisujący badania prowadzone podczas zajęć. 

 
 

Literatura obowiązkowa: 

  1. Stemplewska-Żakowicz, K. (2005). Metoda wywiadu w psychologii. W: Stemplewska-Żakowicz, K., Krejtz, K. (red). Wywiad psychologiczny. Tom 1. Warszawa: Pracownia Testów Psychologicznych Polskiego Towarzystwa Psychologicznego (str. 31-89). 
  2. Stemplewska-Żakowicz, K., Paluchowski, W. J. (2008). Podstawy diagnozy psychologicznej (s. 23-92). W: J. Strelau, D. Doliński (red.). Psychologia. Podręcznik akademicki. Tom 2. Gdańsk: GWP.
  3. Suchańska, A. (2007). Rozmowa i obserwacja w diagnozie psychologicznej. Warszawa: WAiP - Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne. 
  4. Ustjan, D. (2005). Instrumenty konwersacyjne. Rozróżnienia, klasyfikacja i badania. W: Stemplewska-Żakowicz, K., Krejtz, K. (red). Wywiad psychologiczny. Tom 2. Warszawa: Pracownia Testów Psychologicznych Polskiego Towarzystwa Psychologicznego (str. 131-151). 
  5. Ustjan, D. (2005). Pytania i inne instrumenty konwersacyjne. Zastosowania praktyczne podczas wywiadu diagnostycznego. W: Stemplewska-Żakowicz, K., Krejtz, K. (red). Wywiad psychologiczny. Tom 2. Warszawa: Pracownia Testów Psychologicznych Polskiego Towarzystwa Psychologicznego (str. 152-187). 
  6. Zawadzki, B. (2000). Kwestionariusze osobowości. W: J. Strelau (red.), Psychologia. Podręcznik akademicki (t. 1, str. 469-490). Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne. 

Literatura uzupełniająca: 

  1. Anastasi, A., Urbina, S. (1999). Testy psychologiczne. Warszawa: Pracownia Testów Psychologicznych PTP. 
  2. Brzezińska, A., Brzeziński, J., (2004). Skale szacunkowe w badaniach diagnostycznych. W: Brzeziński, J., Metodologia badań psychologicznych. Wybór tekstów (str. 232-306).   
  3. Dejong, P., Berg, I.K. (2007). Rozmowy o rozwiązaniach. Kraków: Księgarnia Akademicka SP. z o.o. 
  4. Frank, L.K. (1989). Metody projekcyjne w badaniu osobowości. W: Stasiakiewicz M. i Szustrowa T. (red.). Wybrane zagadnienia testów projekcyjnych, Biblioteka Psychologa Praktyka, t.3, (str. 9-28). Warszawa: Laboratorium Technik Diagnostycznych PTP i Wydziału Psychologii UW. 
  5. Goldberg L. R. (1994). Historyczny przegląd skal i inwentarzy osobowości. W: Paluchowski W. J. (red.). Kwestionariusze w diagnostyce psychologicznej i badaniach naukowych, Biblioteka Psychologa Praktyka, t. 5, (11-82). Warszawa: Laboratorium Technik Diagnostycznych PTP i Wydziału Psychologii UW. 
  6. Grzegołowska-Klarkowska, H. (1986). Mechanizmy obronne osobowości. Warszawa: PWN. 
  7. Gynther M. D., Green S. B. (1994). Problemy metodologiczne w badaniach z zastosowaniem inwentarzy opartych na samoopisie. W: Paluchowski W. J. (red.). Kwestionariusze w diagnostyce psychologicznej i badaniach naukowych, Biblioteka Psychologa Praktyka, t. 5, (193-244). Warszawa: Laboratorium Technik Diagnostycznych PTP i Wydziału Psychologii UW. 
  8. Harrower, M. (1989). Projekcyjne aspekty rysunku. W: Stasiakiewicz M., Szustrowa T. (red.). Wybrane zagadnienia testów projekcyjnych, Biblioteka Psychologa Praktyka, t.3, (str. 259-271). Warszawa: Laboratorium Technik Diagnostycznych PTP i UW. 
  9. Hornowska, E. (2001). Testy psychologiczne. Teoria i praktyka. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar. 
  10. Hornowska E. (2004). Skale Inteligencji dla dorosłych Davida Wechslera WAIS-R oraz WAIS-III. Seria: Metody Diagnozy Psychologicznej. Warszawa: Wydawnictwo Scholar 
  11. Hornowska, E., Paluchowski, W.J. (2004). Kulturowa adaptacja testów psychologicznych. W: J. Brzeziński (red.) Metodologia badań psychologicznych. Wybór tekstów. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN 
  12. Kofta, M. (1979). Teoria ego. W: T. Szustrowa (red.), Osobowość jako przedmiot diagnozy psychologicznej. Warszawa: Wydz. UW. 
  13. Kostrubiec, B., Mirucka, B. (red.). (2004). Rysunek projekcyjny w badaniach obrazu siebie. Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL. 
  14. Kowalik, S. (1984). Werbalne techniki projekcyjne. W: Sęk H. Metody projekcyjne. Tradycja i współczesność. (str. 91-123). Poznań: UAM. Łaguna, M., Lachowska, B. (red.). (2003). Rysunek psychologiczny jako metoda badań psychologicznych. Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL. 
  15. Matkowski, M. (1984). Test Przymiotnikowy jako narzędzie dla badania struktury potrzeb jednostki, Przegląd Psychologiczny, 2, 519-536. 
  16. McReynolds, P. (1994) Teoretyczne podstawy pomiaru psychologicznego. W: Paluchowski W. J. (red.). Kwestionariusze w diagnostyce psychologicznej i badaniach naukowych, Biblioteka Psychologa Praktyka, t. 5, (83-92). Warszawa: Laboratorium Technik Diagnostycznych PTP i Wydziału Psychologii UW. 
  17. Murstein, B.J., Pryer, R.S. (1989). Pojęcie projekcji. Przegląd problematyki. W: Stasiakiewicz M., Szustrowa T. (red.). Wybrane zagadnienia testów projekcyjnych, Biblioteka Psychologa Praktyka, t.3, (str.71-99). Warszawa: Laboratorium Technik Diagnostycznych PTP i Wydziału Psychologii UW. 
  18. Namysłowska, I. (1983). Psychoanalityczna teoria związków z obiektem. Psychiatria Polska, T. XVII, nr 5-6. 
  19. Nęcka, E. (2000). Inteligencja. W: J. Strelau (red.), Psychologia. Podręcznik akademicki (t. 2, str. 721-760). Gdańsk: GWP. 
  20. Nowak, A., Roman, Z. (1985) Czas reakcji w badaniach psychologicznych. W: Paszkiewicz E., Szustrowa T. (red.) Metody badań psychologicznych. Tom 4. Materiały do nauczania psychologii. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe 
  21. Paluchowski W. J. (1983). Źródła zakłóceń w kwestionariuszowym badaniu osobowości i ich kontrola. W: Paluchowski W. J. (red.). Z zagadnień diagnostyki osobowości (str. 249-271). Wrocław: Ossolineum. 
  22. Paluchowski W. J. (1984). Diagnoza aktuarialna. W: Brzeziński J. (red.). Wybrane zagadnienia z psychometrii i diagnostyki psychologicznej (str. 199-221) Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM. 
  23. Poznaniak, W. (1984). Metody projekcji rysunkowej. W: H. Sęk (red.), Metody projekcyjne. Tradycja i współczesność (str. 125-144). Poznań. Wydawnictwo Naukowe UAM. 
  24. Schafer, R. (1989). W: Stasiakiewicz M. i Szustrowa T. (red.). Wybrane zagadnienia testów projekcyjnych, Biblioteka Psychologa Praktyka, t.3, (str.191-231). Warszawa: Laboratorium Technik Diagnostycznych PTP i Wydziału Psychologii UW. 
  25. Shaughnessy, J., J., Zechmeister, E. B., Zechmeister, J., S. (2002). Metody badawcze w psychologii (cz. II, str.101-140). Gdańsk: GWP 
  26. Siek, S., Grochowska, A. (red.). (2001) Wybrane metody badania osobowości. Tom 2. Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego. 
  27. Słysz, A. (2014). Refleksje nad diagnozą psychologiczną. Pytania i odpowiedzi. Poznań: Wydawnictwo Wydziału Nauk Społecznych.
  28. Stasiakiewicz M., Szustrowa T. (red.). Wybrane zagadnienia testów projekcyjnych, Biblioteka Psychologa Praktyka, t.3, Warszawa: Laboratorium Technik Diagnostycznych PTP i Wydziału Psychologii UW. 
  29. Stasiakiewicz, M. (2004). Test Apercepcji Tematycznej jako narzędzie diagnozy psychologicznej. W: J. Brzeziński (red.) Metodologia badań psychologicznych. Wybór tekstów. (str. 307-344) Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
  30. Stasiakiewicz, M. (2005). Test Rorschacha. Warszawa: SCHOLAR. 
  31. Stemplewska-Żakowicz, K. (1997). Poznanie utajone w narracjach projekcyjnych. Poznawcze podejście do interpretacji TAT i technik pochodnych. Studia Psychologiczne, XXXV, 1, 57-79. 
  32. Stemplewska-Żakowicz, K. (2004). O rzeczach widywanych na obrazkach i opowiadanych o nich historiach. TAT jako metoda badawcza i diagnostyczna. Warszawa: Wydawnictwo Akademica SWPS. 
  33. Strelau, J. (2002). Psychologia temperamentu. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN. 
  34. Suchańska, A. (1984). Test apercepcji tematycznej HA Murraya. W: Sęk H. Metody projekcyjne. Tradycja i współczesność. (str. 61-90). Poznań: UAM. 
  35. Suchańska, A. (1994). Test apercepcji tematycznej, Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM. 
  36. Szustrowa, T. (2003). Raport o stanie orzecznictwa psychologicznego w Polsce. Warszawa: PTP.
  37. Wiggins J. S. (1994). Techniki ustrukturowane. W: Paluchowski W. J. (red.). Kwestionariusze w diagnostyce psychologicznej i badaniach naukowych, Biblioteka Psychologa Praktyka, t. 5, (str. 93-170). Warszawa: Laboratorium Technik Diagnostycznych PTP i Wydziału Psychologii UW. 
  38. Zawadzki, B. (2006). Kwestionariusze osobowości. Strategie i procedura konstruowania. Warszawa: Scholar. 
 
 
  

©